Start-ups creëren de wereld van morgen. Hoe gaaf is dat! Logisch dus dat veel ondernemers en investeerders samen gretig kijken naar kansen om een bedrijf te laten groeien. Ze zien daarin allebei volop kansen in de markt. Op het moment dat er geïnvesteerd moet worden, gaat echter het waarderen van een start-up een rol spelen. In die fase blijken de twee partijen opeens minder op één lijn te zitten – welke misverstanden spelen er een rol op zulke momenten? We zetten 5 veelvoorkomende misverstanden op een rij.
5 veelvoorkomende misverstanden bij het waarderen van een start-up
Misstand 1: waar baseer je de waarde op?
De basis is nog erg smal: het product staat nog in de kinderschoenen, het team is klein en het aantal klanten en ook de omzet is nog erg beperkt. Soms wordt er zelfs nog helemaal geen omzet geboekt. We zien bij gebrek aan goede informatie daarom in de praktijk formules ontstaan als 2x de omzet of 10x de winst, die worden gehanteerd als waarde van de onderneming. Beetje kort door de bocht dus. Ondernemers baseren zich in de regel op omzetbegrotingen die vaak de vorm van een hockeystick hebben en die leiden tot de status van miljonair na 3-5 jaar.
Investeerders kijken meer naar het businessmodel, het team en de salesstrategie. Daarna kijken ze naar de vraag hoe het onderscheidend het product ten opzichte van bestaande concurrerende producten is, en naar de schaalbaarheid van het businessmodel.
Misstand 2: te optimistisch over de vooruitzichten
Elke start-up is ervan overtuigd een baanbrekend concept in handen te hebben, dat uniek in de wereld is en waar de wereld met smart op zit te wachten. Een vorm van verliefdheid op het bedachte concept heeft zich meester gemaakt van de ondernemer. Geweldig om te zien! Dat vindt de investeerder ook. Deze dient ook een ‘warm gevoel’ bij de start-up te hebben.
Het businessplan staat vol met termen als ‘disruptive’ en ‘game changer’. Meestal blijkt de praktijk echter weerbarstiger en zijn klanten afwachtender. Hierdoor schat men in de startfase inkomsten vaak te rooskleurig in, terwijl de ondernemer eerder denkt dat hij voorzichtig heeft begroot. In onze praktijk zien wij dat start-ups vrijwel altijd veel minder omzet scoren in het eerste jaar dan ze zelf verwachten. En investeerders weten dit ook! Dit zorgt er mede voor dat ondernemers de waarde van hun start-up in de ogen van investeerders snel overschatten.
Misstand 3: de oprichters zijn cruciaal voor de waarde van de onderneming
Een start-up is vrijwel altijd enorm afhankelijk van enkele oprichters of partners voor de know-how, productie en verkoop. Anders dan bij grote bedrijven ZIJN zij vaak de onderneming. Ook blijken bij veel jonge bedrijven zaken als producten, contracten en software nog niet goed gedocumenteerd te zijn en zit veel kennis ‘in de hoofden’. Het bedrijf is daarmee kwetsbaar en zal daarmee in de toekomst niet makkelijk zonder de oprichters kunnen worden verkocht. Deze afhankelijkheid beseffen ondernemers meestal niet, maar betekent een aanzienlijk risico voor investeerders. Dit noemen we het zogenaamde ‘small-firm risk’. Hoe groter de afhankelijkheid, hoe hoger het risico en dus hoe lager de waarde. Dit risico kan in de loop van een aantal jaren worden verminderd door het team te verbreden, de werkwijze verder te professionaliseren en patenten aan te vragen.
Misstand 4: falen is geen optie
Ondernemers houden vaak geen rekening met de mogelijkheid dat hun start-up in betalingsproblemen kan komen. Anders dan bij grote, gevestigde bedrijven is dit bij beginnende start-ups met een hoge liquiditeitsbehoefte zelden vanzelfsprekend. Dit geldt met name in de eerste financieringsstap waarin de schulden nog oplopen. Opeenvolgende succesvolle financieringsrondes zijn eerder de uitzondering dan de regel. Investeerders houden er daarom in hun waardebepaling rekening mee dat falen wel degelijk een optie is, vooral als vanaf de start sprake is van weinig eigen financiële inbreng van de oprichters. Hoe lager de eigen inbreng, hoe lager de waardering!
Misstand 5: aandeel niet makkelijk te verkopen
Veel ondernemers leven in de veronderstelling dat na een aantal jaren verschillende strategische en financiële partijen op de deur zullen kloppen om in het bedrijf te investeren en bestaande aandeelhouders uit te kopen. Voor de meeste start-ups geldt dit echter niet, omdat er in de praktijk mogelijk maar weinig geïnteresseerden zullen zijn. Dit maakt een aandelenverkoop uitdagender. Investeerders zullen daardoor in hun waardering van een start-up rekenen met een zogeheten ‘non-marketability discount’ of ‘illiquiditeitskorting’ rekenen.
In de praktijk zien wij vanwege deze 5 veelvoorkomende misverstanden in het waarderen van een start-up regelmatig enorme verschillen in de waardering van eenzelfde start-up. Het hangt er vaak vanaf aan welke kant van de tafel u zit. Of de verschillen vervolgens overbrugbaar zijn, hangt meestal af van de mate waarin men samen met elkaar het avontuur aan wil gaan. Dat is het tenslotte vaak, net als in de liefde: ratio’s spelen minder een rol dan het gevoel. Dat geldt ook bij het waarderen van een start-up.
Voorkom deze 5 misstanden voortaan! Waar loopt u zelf tegenaan bij het waarderen van een start-up?